Prawidłowe żywienie oraz kształtowanie nawyków żywieniowych odgrywa kluczową rolę na wszystkich etapach życia człowieka. To, w jaki sposób się odżywiamy ma kolosalny wpływ na rozwój organizmu – nie tylko w kontekście fizycznym – jedzenie to nie tylko ciało i kondycja, to także prawidłowy rozwój układu nerwowego, w tym mózgu, układu immunologicznego (prawidłowe odżywianie ma wpływ na budowanie odporności dziecka) oraz wielu innych, współdziałających ze sobą układów…
Szczególnie ważne i znaczące jest żywienie w okresie dzieciństwa, kiedy to mały człowiek dopiero poznaje świat i nie wie co jest dobre i wartościowe a co niekoniecznie. W trakcie pierwszych trzech lat życia dzieje się bardzo wiele, m.in. dojrzewają wszystkie układy, w tym mózg i układ nerwowy, kształtują się pierwsze nawyki a także nabyte zostają pierwsze indywidualne preferencje co do spożywanych pokarmów…
Należy pamiętać, że dziecko w trakcie okresu intensywnego wzrostu i rozwoju (lata 1-3) ma znacznie zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze – W przeliczeniu na kilogram masy ciała małe dzieci mają ok. dwukrotnie większe zapotrzebowanie na energię oraz wodę a także około czterokrotnie większe zapotrzebowanie na mikroskładniki takie jak żelazo, wapń i witaminę D3 w stosunku do osób dorosłych – z tego powodu należy zwracać szczególną uwagę na to, jaki pokarm podajemy naszym maluszkom, aby był on w pełni bezpieczny, wartościowy i pokrywający dzienne zapotrzebowanie na wszystkie mikro oraz makroskładniki.
Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i wsp. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 2020. www.ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/normy-zywienia-2020
Sposób żywienia w czasie intensywnego rozwoju wpływa na dziecko na różne sposoby
To, jakim pokarmem będziemy karmić naszego maluszka ma kolosalne znaczenie, nie tylko w czasie karmienia i kilka godzin po, to nie tylko kwestia dobrego bądź złego samopoczucia po posiłku, karmienie wpływa na dziecko na kilka różnych sposobów:
– daje mu energię, składniki odżywcze, makro oraz mikroskładniki niezbędne do funkcjonowania, rozwoju i ogólnie rzecz biorąc – zachowania homeostazy organizmu.
Jackowska M, Spokojnie, to tylko rozszerzanie diety, Warszawa 2022
– programuje przyszłe zdrowie i wpływa na wystąpienie bądź niewystąpienie różnego rodzaju chorób dieto zależnych, do których należą m.in. otyłość, cukrzyca czy nadciśnienie.
Wykazano, że nieodpowiednia ilość składników pokarmowych w diecie małego dziecka może trwale zmieniać metabolizm i przebieg procesów fizjologicznych, podnosząc ryzyko przewlekłych chorób niezakaźnych w kolejnych latach życia
Gruszfeld D., Socha P., Niemirska A., Litwim M. Programowanie żywieniowe. Stand Med Pediatr 2011; 8: 885-888
– ma wpływ na rozwój oraz kształtowanie się nawyków żywieniowych w kolejnych latach życia – wydaje się to nieprawdopodobne ale to co jemy w wieku dziecięcym ma długofalowy wpływ i może objawiać się później w sposobie odżywiania jako nastolatek czy osoba dorosła.
Jackowska M, Spokojnie, to tylko rozszerzanie diety, Warszawa 2022
Alergia pokarmowa
Alergia i nietolerancja pokarmowa to dwa odrębne pojęcia, które często są ze sobą mylone. Osoby mające alergię mówią, że mają nietolerancję a osoby z nietolerancją mówią, że są na coś uczulone… czy jest to poprawne i jaka jest różnica między alergią a nietolerancją.
Wyjaśnijmy oba pojęcia:
– alergia pokarmowa – jest formą niepożądanej reakcji organizmu na konkretny czynnik alergizujący znajdujący się w pokarmie. System odpornościowy alergika reaguje na białko – tzw. alergen pokarmowy, uznając je za intruza – „niebezpieczny” składnik. W odróżnieniu od nietolerancji, alergia jest połączona ze zwiększoną produkcją przeciwciał IgE (wytwarzane są przez układ odpornościowy organizmu w alergiach, jako odpowiedź na wniknięcie do organizmu alergenów, czyli substancji, które są rozpoznawane jako obce, niepożądane) przez organizm.
Alergie dzielimy na:
– IgE – zależne, zaliczymy do nich np. ostrą pokrzywkę lub zespół alergii jamy ustnej,
– IgE – niezależne, do których należą m.in. wywoływana pokarmem enteropatia i choroba trzewna,
– mieszane IgE – zależne, IgE – niezależne, np. eozynofilowe zapalenie jelit i żołądka,
– komórkowe np. kontaktowe zapalenie skóry.
Objawy alergii:
– objawy żołądkowo – jelitowe, np. biegunka,
– zmiany skórne, np. pokrzywka, świąd, zaczerwienienie,
– zaburzenia ze strony układu oddechowego (np. kaszel, katar, obrzęk krtani, astma, trudności z oddychaniem)
– zaburzenia ze strony OUN – drażliwość, niepokój, nadmierna senność, nawracające bóle głowy, uczucie znurzenia i zmęczenia
– zaburzenia funkcjonowania układu sercowo – naczyniowego
– bóle stawów
– w skrajnych przypadkach – wstrząs anafilaktyczny
https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/co-warto-wiedziec-o-alergii-pokarmowej/
Nietolerancja pokarmowa
– nietolerancja pokarmowa – jest formą niepożądanej reakcji pokarmowej wyzwolonej przez organizm, w której dolegliwości są wywołane przez nieimmunologiczne mechanizmy patogenne – oznacza to, że nietolerancja pokarmowa, spowodowana jest brakiem lub niedoborem pewnych enzymów i nie jest związana z układem immunologicznym.
Nietolerancje dzielimy na:
– metaboliczne – np. nietolerancja laktozy
– toksyczne – np. kofeina
– farmakologiczne – np. toksyny pochodzące od ryb i owoców morza
– inne/samoistne/nieokreślone – np. siarczyny
Objawy nietolerancji:
– nudności,
– wymioty,
– uczucie pełności,
– doskwierające kolki,
– wzdęcia, bóle brzucha,
– biegunka,
– uczucie przelewania się w jelitach,
– brak przyrostu lub nadmierny przyrost masy ciała,
– zespół złego wchłaniania – niedożywienie jakościowe,
– atopowe zapalenie skóry,
– pokrzywka
Michalczuk M, J. Sybilski A, Nietolerancje pokarmowe, Pediatr Med Rodz 2010, 6 (3), p. 189-193
Kaczmarski M., Korotkiewicz – Kaczmarska E., Alergia i nietolerancja pokarmowa – Mleko i inne pokarmy, Kraków 2013
Schemat nadwrażliwości

Układ immunologiczny
Układ immunologiczny (inaczej układ odpornościowy) – to zbiór narządów, naczyń oraz komórek organizmu, które są pierwszą linią obrony organizmu przed różnego rodzaju zakażeniami – bakteryjnymi, wirusowymi, grzybiczymi oraz pasożytniczymi. Jego głównym zadaniem i ‘’celem’’ jest identyfikacja oraz usunięcie ‘’intruzów’’/patogenów z organizmu.
Do narządów układu immunologicznego w których znajdują się komórki immunokompetentne (komórki układu odpornościowego mogące rozpoznać dany antygen, zdolne do odpowiedzi odpornościowej na ten antygen) należą:
– grasica,
– szpik kostny,
– śledziona,
– węzły chłonne,
– limfa
– tkanka limfoidalna związana z błoną śluzową. Najczęściej przybiera formę grudek chłonnych lub nacieków limfatycznych (np. migdałki językowe).
Dymarska E., Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 19 (2), 21-37, 2016

„https://fizjoterapeuty.pl/uklad-limfatyczny/uklad-immunologiczny.html”
Antygeny i przeciwciała
Antygeny to substancje obce dla organizmu, których fragmenty są rozpoznawane przez antygenowo-swoiste receptory. Powoduje to wytworzenie swoistej odpowiedzi immunologicznej, tzn. przeciwciał, które reagują z komórkami immunokompetentnymi.
Przeciwciała (często nazywane immunoglobuliną, skrócie Ig) to białka, które mają zdolność swoistego łączenia się z antygenem. Są produkowane przez komórki plazmatyczne układu odpornościowego. Głównym zadaniem przeciwciał jest obrona organizmu przed patogenami. Biorą one również udział w reakcjach alergicznych. Przeciwciała podzielono na pięć klas: IgG, IgM, IgA, IgD oraz IgE.
A. Görlich, Przeciwciała – narzędzie przyrody i człowieka, „Wszechświat” 2016, t. 117, nr 4-6, s. 107-116.

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Odpowiedz_immunologiczna.svg
Klasy immunologiczne
Przeciwciała mają różne działania. Ze względu na nie, można je podzielić na klasy – istnieje 5 klas immunologicznych:
· IgA (przeciwciała typu A) – to immunoglobuliny, których nasz organizm wytwarza największą ilość. Przeciwciała klasy IgA uznawane są za pierwszą linię obrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. Wydzielnicze IgA obecne są w pocie, ślinie, łzach i innych wydzielinach.
· IgD (przeciwciała typu D) – obecnie są najmniej zbadane. Stanowią ok.1% wszystkich przeciwciał. Ich funkcja w organizmie nie została dobrze określona, prawdopodobnie uczestniczą w regulacji funkcji limfocytów B po kontakcie z antygenem pełniąc funkcje immunoglobulin powierzchniowych.
· IgE (przeciwciała typu E) – są odpowiedzialne za reakcje alergiczne i chronią organizm przed pasożytami. Przeciwciała IgE wytwarzane są przez układ odpornościowy jako odpowiedź na wniknięcie do organizmu alergenów co powoduje widoczne objawy takie jak katar, kaszel, wysypka, swędzenie czy zaczerwieniona powierzchnia skóry.
· IgG (przeciwciała typu G) – stanowią największą i najbardziej zróżnicowaną grupę przeciwciał (dzielą się na kolejne cztery podklasy – IgG1, IgG2, IgG3, IgG4). W osoczu człowieka osiągają największe stężenie
· IgM (przeciwciała typu M) – są produkowane w pierwszej kolejności w ramach odpowiedzi immunologicznej. Mają za zadanie zahamować rozwój patogenów na wczesnym etapie rozwoju i dopiero po jakimś czasie (kilku/kilkunastu dniach) są zastępowane innymi przeciwciałami (IgG, IgA lub IgE).
Przeciwciała – raport

Epidemiologia
Częstość występowania alergii pokarmowej jest różna, w zależności od danego kraju oraz społeczeństwa. Różnice te wynikają z wielu zmiennych, m.in. wieku, nawyków żywieniowych występujących na danym obszarze, zmienności kulturowych oraz etnicznych…
– Według Światowej Organizacji Zdrowia problem związany z alergiami dotyka 4-6% dzieci oraz 1-3% dorosłych.
– Częstość występowania alergii pokarmowej w Polsce wśród dzieci w wieku 1-3 lat wynosi 2,8%, a częstość występowania nadwrażliwości pokarmowej u dzieci w wieku niemowlęcym wynosi 4,5%.
– Głównymi alergenami pokarmowymi powiązanymi z nadwrażliwością pokarmową u polskich dzieci są: alergeny białek jaja kurzego, białek mleka krowiego, owoców cytrusowych i orzeszków ziemnych.
– Najczęstszym typem nietolerancji jest nietolerancja na mleko i laktozę, a także nietolerancja na gluten i pszenicę.
Lek. Wiernicka A, Alergia pokarmowa – aktualny stan wiedzy, Pediatria po dyplomie, 2016