Rozszerzanie diety dziecka to proces, w którym stopniowo zastępujemy mleko modyfikowanie/mleko matki różnymi produktami o stałej konsystencji, aż do momentu całkowitej rezygnacji z pokarmów mlecznych na rzecz ‘’normalnych’’ posiłków.
Dla wielu rodziców jest to przełomowy, niezwykle stresujący czas – często czekamy z niecierpliwością, chcąc trafić w odpowiedni moment na wprowadzenie pierwszego posiłku…
No właśnie, jak mamy poznać że dziecko jest gotowe i podanie mu stałego posiłku będzie w pełni bezpieczne? Jako rodzice powinniśmy zwrócić uwagę na kilka istotnym aspektów – dziecko gotowe do rozszerzania diety to takie, które:
- posadzone z podparciem jest w stanie siedzieć przez kilka minut
- jest w stanie utrzymać głowę w pionie i ją kontrolować
- panuje nad górną połową ciała, jest ona stabilna
- wyciąga rękę po jedzenie i samodzielnie wkłada je do buzi
- wykazuje istotne zainteresowanie jedzeniem
Twój maluch wykazuje powyższe cechy? Najwyższy czas aby spróbować! Do dzieła! 🙂
Po co rozszerza się dietę malucha?
Przez pierwsze 6 miesięcy mleko matki/mleko modyfikowane są wystarczające do prawidłowego rozwoju maluszka dostarczając mu praktycznie wszystkich substancji odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju. Po tym okresie zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze zmienia się i nie może być zaspokajane wyłącznie poprzez mleko – z tego powodu rozszerzanie diety jest tak ważne w rozwoju dziecka. W trakcie rozszerzania diety wprowadzamy do diety dziecka przede wszystkim 6 grup produktów:
- warzywa – sprawdzą się praktycznie wszystkie. Mogą być surowe, gotowane, pieczone lub duszone. Jeśli stawiasz na podanie dziecku warzyw w postaci surowej to najlepiej podać te łatwe ‘’w obyciu’’, takie, z którymi maluch da sobie radę np. pomidor bez skórki. Twarde warzywa lepiej podać przetworzone (np. ugotowane) bądź mocno rozdrobnione, np. marchewka starta na tarce o drobnych oczkach.
- owoce – tak jak w przypadku warzyw. Rozwijającemu się dziecku można podawać większość owoców w postaci surowej, gotowanej, pieczonej lub duszonej. Postaraj się jednak aby podstawę stanowiły warzywa, nie owoce, aby smak słodki nie przeważał w diecie maluszka.
- zboża – wybieraj dobrej jakości zboża. Dobrze sprawdzą się np. drobne kasze takie jak kasza jaglana, manna, jęczmienna czy amarantus. W diecie maluszka może znaleźć się również pieczywo i różnego rodzaju makarony.
- mięso – uczącemu się jeść malcowi najlepiej podać chude mięsko, np. królika, indyka lub kurczaka. Przygotowując mięso pamiętaj o wybraniu odpowiedniego rodzaju obróbki termicznej – najlepiej duś, gotuj lub piecz mięso. Unikaj smażenia.
- ryby – można podawać je dziecku 1-2 razy w tygodniu. Najlepiej żeby cn. 1 porcja była pokryta przez tłustą rybę morską bogatą w kwasy EPA i DHA.
- produkty mleczne – wybieraj te pełnotłuste i naturalne (bez substancji słodzących). Nie kupuj produktów typu light, 0% fatt, bezlaktozowych – ich stosowanie w diecie dziecka nie jest niczym uzasadnione.
- jaja – są produktem bardzo odżywczym i możesz wprowadzić je do diety niemowlaka bardzo wcześnie. Pamiętaj aby jajka podawać zawsze dobrze ścięte, np. w postaci jajek na twardo, omleta, jajecznicy lub jako składnik innej potrawy, np. naleśników.
- nasiona roślin strączkowych – są dobrym źródłem białka, błonnika oraz składników mineralnych. Możesz je wprowadzić na początku w bardzo małych ilościach. Zacznij np. od soczewicy, ciecierzycy lub zielonego groszku.
- produkty bogate w tłuszcz – dodatek tłuszczy zwiększa gęstość odżywczą posiłku. Planując jak najbardziej odżywczą dietę dla dziecka pamiętaj aby znalazły się w niej również wartościowe źródła tłuszczu. Wybieraj dobrej jakości oleje roślinne, np. oliwę z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy czy lniany. Nasiona i orzechy również mogą być elementem urozmaicenia diety. Spróbuj np. nasion słonecznika, dyni, orzechów włoskich lub nerkowca. Pamiętaj jednak aby orzechy i nasiona podawać w postaci rozdrobnionej, np. zmielonej aby wyeliminować ryzyko zakrztuszenia.
Rozszerzenie diety dziecka - podstawowe zasady
To ważne aby dziecko w pierwszych dniach rozszerzania diety czuło się swobodnie i miało do tego jak najdogodniejsze warunki stworzone przez rodzica. Zaczynając rozszerzanie diety dziecka zadbaj o kilka ważnych aspektów:
- nie wmuszaj w malucha ogromnych porcji pokarmu, zacznij od symbolicznych ilości, 1 – 2 łyżeczki to już może być sukces. Pamiętaj że na początku tego procesu podstawą nadal będzie mleko. Posiłki stałe mają stać się urozmaiceniem i formą dostarczania dodatkowych składników odżywczych. Ponadto mają być okazją do nauki jedzenia,
- wybierz odpowiedni moment, zaobserwuj dziecko i ‘’wyczuj’’ kiedy jest głodne,
- nie musisz trzymać się ścisłej kolejności wprowadzania poszczególnych produktów do diety (uważaj jednak na produkty niewskazane w jadłospisie niemowląt (sól, cukier, słodziki, surowe produkty odzwierzęce, produkty którymi dziecko może się zakrztusić (np. orzechy podane w całości), wysokoprzetworzona żywność, grzyby leśne, napój ryżowy, wędliny, podroby). Rekomendacje zakładające konkretną kolejność wprowadzania do diety dzieci poszczególnych grup produktów nie mają większego poparcia w pracach naukowych. Ważne aby robić to rozsądnie i nie zaczynać np. od słodyczy czy potraw smażonych na głębokim oleju. Wszystko w granicach rozsądku,
- do potraw nie dodawaj soli oraz cukru – nie warto uczyć dziecka na starcie tych smaków gdyż może się to odbić na późniejszych preferencjach żywieniowych. Ponadto niemowlak nie potrzebuje tych dodatków w kontekście prawidłowego rozwoju organizmu,
- potrawy najlepiej przyrządzaj na parze, gotuj lub ewentualnie piecz – unikaj potraw smażonych i tłustych gdyż delikatny układ pokarmowy maluszka może nie znieść tego zbyt dobrze,
- urozmaicaj konsystencję posiłków w zależności od wieku i preferencji dziecka w danym okresie – możesz zacząć od papek stopniowo przechodząc w coraz większe kawałki pożywienia,
- nie rób kolosalnych przerw pomiędzy wprowadzaniem poszczególnych produktów – nadmierna ostrożność może działać na naszą niekorzyść i ‘’rozleniwiać’’ dziecko w kontekście próbowania nowości,
- zachowaj spokój – to, że dziecko nie zje od razu tego co mu zaproponowaliśmy nie znaczy że nie zje tego w ogóle. Według wielu badań nieznany produkt trzeba czasem podać nawet kilkanaście razy aby maluszek się do niego przekonał. Uzbrój się w cierpliwość i nie poddawaj się – być może wkrótce czeka Cię miłe zaskoczenie,
- nie skupiaj się na jednym posiłku bo Twoje dziecko akurat go toleruje – przy rozszerzaniu diety może zdarzyć się tak, że jakiś posiłek będzie bardziej i szybciej tolerowany niż pozostały jednak nie możesz skupiać się wyłącznie na nim gdyż dieta twojego dziecka będzie uboga i wyjałowiona. Przykładowo, twoje dziecko lubi chleb z masłem ale nie tknie owsianki z owocami, to nie znaczy że przez najbliższe miesiące będzie jadło tylko chleb, musisz starać się wprowadzić do diety również wspomnianą owsiankę a nie tylko cieszyć się, że zjadł to co zawsze,
- obserwuj Twojego maluszka – dziecko w trakcie próbowania nowych rzeczy często grymasi, wykrzywia się i robi miny które dla osoby dorosłej wydają się oznaką, że ewidentnie coś mu nie smakuje. Nie koniecznie musi tak być! Pamiętaj że dziecko czasami inaczej okazuje pewne emocje. Próbuj dalej, obserwuj. Być może miło się zaskoczysz a kolejny grymas nie sprawi, że dziecko skończy posiłek głodne,
- zapewnij dziecku odpowiednią atmosferę w trakcie posiłku – sprawa tyczy się oglądania telewizji, włączania bajek na smartfonie, śpiewania piosenek czy innych form rozpraszania maluszka. Pamiętaj, że taka forma spożywania posiłków nie jest niczym dobrym i może zaburzać procesy trawienne. Dbaj aby posiłek był jedzony w spokoju, bez rozpraszaczy, powoli i do momentu wykazywania chęci jedzenia przez dziecko,
- nie bój się tego, że jedzenie wyląduje wszędzie tylko nie w buzi maluszka – pierwsze kroki w spożywaniu posiłku mogą kończyć się tym, że jedzenie będzie wszędzie – na śliniaczku, krzesełku, na ziemi. Dziecko dopiero uczące się jeść niewątpliwie nie będzie od razu mistrzem łyżeczki dlatego pamiętaj, że praktyka czyni mistrza a cierpliwość jest w tym momencie kluczem do sukcesu,
- nie zmuszaj malucha do jedzenia – kiedy widzisz, że dziecko traci zainteresowanie, odwraca się i wykazuje inne komunikaty mające dać do zrozumienia, że jest najedzone to nie wmuszaj mu reszty posiłku bo została tylko ostatnia łyżeczka i ‘’leci samolocik’’. To nic dobrego i w przyszłości może wpłynąć niekorzystnie na ośrodek głodu i sytości oraz samoregulację w spożywaniu posiłków,
- nie rozpraszaj dziecka w trakcie posiłku – nie zagaduj go na siłę, nie wycieraj buźki w trakcie karmienia, nie sprzątaj i nie rób innych, niepotrzebnych rzeczy. W momencie posiłku jesteś tylko Ty, maluszek i przygotowane danie.
Zainteresował Cię ten artykuł?
Po jeszcze większą dawkę wiedzy zapraszam Cię do mojego Newslettera. Obiecuję nie zasypywać Cię niepotrzebnymi wiadomościami 😉