Diagnostyką insulinooporności zajmuje się tylko i wyłącznie lekarz specjalista (endokrynolog, diabetolog). Nie trener personalny, nie koleżanka, nie internetowy szaman, czy wujek Google.
Diagnostyka insulinooporności jest podejmowana na podstawie kilku badań. Najbardziej powszechnym i jednocześnie najprostszym jest zbadanie wskaźnika HOMA – IR, który oceni proporcję pomiędzy stężeniem glukozy i insuliny na czczo. Jeśli wskaźnik jest podwyższony i wskazuje na zbyt dużą ilość insuliny, która wydzieliła się w odpowiedzi na dane stężenie glukozy to być może mamy do czynienia z rozwijającą się insulinoopornością.
Wyniki badania warto skonsultować z lekarzem gdyż nawet, jeśli pojedyncze parametry (glukoza i insulina) mieszczą się w normach i na pierwszy rzut oka są prawidłowe to być może proporcje między nimi są zachwiane bądź nieodpowiednie dla naszego wieku/stanu zdrowia/ogólnej kondycji organizmu. Z tego powodu diagnozę ZAWSZE powinien postawić lekarz.
HOMA-IR – normy
Wskaźnik HOMA-IR powyżej 2 może świadczyć o zwiększonym ryzyku insulinooporności.
Wskaźnik HOMA-IR poniżej 2 jest wynikiem prawidłowym.
Poza wskaźnikiem HOMA – IR istnieje metoda, często wykorzystywana w diagnostyce insulinooporności:
– test OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test) – badanie tolerancji glukozy.
Wymaga od nas czasu poświęconego na badanie gdyż trwa on kilka godzin.
Jest to tzn ‘’test trzypunktowy’’ – pierwsze pobranie krwi jest na czczo, drugie po 1 godzinie od wypicia roztworu zawierającego 75 gram glukozy. , a ostatnie po 2 godzinach od wypicia roztworu glukozy.
Jak przygotować się do takiego badania jeśli zależy nam aby wyniki jak najbardziej odzwierciedlały stan w jakim znajduje się nasz organizm? Oto kilka wskazówek:
- należy być wyspanym – daruj sobie badanie, jeśli poprzednią noc uczyłaś/eś się na egzamin/przygotowywałaś/eś prezentację do pracy lub byłaś/eś na imprezie urodzinowej u znajomego,
- infekcja/choroba/stan zapalny w ostatnim czasie – to również aspekty, które przemawiają za tym aby przełożyć badanie na inny dzień,
- przed i w trakcie badania należy unikać aktywności fizycznej oraz różnego rodzaju sytuacji stresowych. Również w trakcie samego badania, które wiadomo trwa długo należy siedzieć grzecznie i czekać pod gabinetem. Absolutnie nie zalecane są wyjścia na miasto w celu załatwienia spraw służbowych/zakupów/spotkań biznesowych itp.
- przed wykonaniem OGTT warto sprawdzić poziom insuliny i glukozy na czczo, aby mieć pewność, że nie zajdzie niespodziewana interakcja (po spożyciu 75 g glukozy), i że na pewno nie chorujesz na być może niezdiagnozowaną cukrzycę – w tej sytuacji wypicie takiej ilości glukozy mogło by być bardzo niebezpieczne w skutkach i prowadzić do powikłań zagrażających zdrowiu i/lub nawet życiu.
Leczenie IO
Leczenie insulinooporności ma na celu przede wszystkim poprawę wrażliwości tkanek na działanie insuliny.
Insulinooporność mimo że nie jest traktowana jako choroba to stanowi ‘’część’’ tzw. zespołu metabolicznego, w którym głównym środkiem podawanym w leczeniu jest lek o nazwie metformina, który zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny. Ponadto w leczeniu insulinooporności zasadne może być włączenie metforminy, zwłaszcza że ma ona również dobry wpływ na wartości ciśnienia tętniczego oraz parametrów lipidowych.
Metforminę często wdraża się u osób z grupy wysokiego ryzyka, w ramach profilaktyki cukrzycy typu 2, które nie chcą bądź nie potrafią poprawić swojego stylu życia…
Warto jednak, aby takie osoby były edukowane w kierunku tego, w jaki sposób się odżywiać i jakie modyfikacje wprowadzać, aby leki, takie jak metformina nie były koniecznością.
Istnieją również ‘’naturalne’’ sposoby na leczenie insulinooporności, które powinny być podstawą i należą do czynników, które sami jesteśmy w stanie modyfikować – wszystko zależy od chęci, motywacji i zaangażowania danej osoby. Należy przede wszystkim:
- zadbać o odpowiednią dietę – która powinna charakteryzować się przede wszystkim niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym (więcej na ich temat znajdziesz tu (link do artykułów)), odpowiednią podażą białka, dobrej jakości tłuszczy oraz wartościowych źródeł węglowodanów – nie ma tu miejsca na cukier, słodycze różnego rodzaju syropy i węglowodany o wysokim stopniu przetworzenia…
- zadbać o aktywność fizyczną – nic tak nie działa na wrażliwość insulinową jak aktywność fizyczna… Z tego powodu należy się ruszać. Czy nam się chce czy nie. Spacer, rower, joga, jogging, trening siłowy – to tylko kilka form aktywności, które być może przypadną ci do gustu. Wybierz którąś z nich. Nie musisz od razu biegać maratonów czy wziąć udziału w triathlonie. Chodzi tylko o to aby ruszyć się z miejsca. Pamiętaj – RUCH TO ZDROWIE i może okazać się pomocny, również w kontekście walki z insulinoopornością.
- zredukować nadmierną masę ciała – ważnym aspektem w pozbyciu się insulinooporności jest pozbycie się nadmiernych kilogramów i tkanki tłuszczowej (szczególnie tej trzewnej, w okolicy pasa). Należy pamiętać, że każde dodatkowe kilogramy negatywnie wpływają na nasze ciało, zdrowie i samopoczucie i często są powodem, przez który borykamy się z wieloma chorobami i schorzeniami utrudniającymi nam funkcjonowanie na co dzień.
- zadbać o minimalizację czynników stresowych oraz o prawidłową regenerację – w kontekście wrażliwości insulinowej bardzo ważnymi aspektami są minimalizacja stresu oraz sen. Gdy śpimy zbyt krótko nasz organizm szaleje, poziom cukru we krwi jest niestabilny i przez to ciężko zapanować nad głodem, ilością spożywanych kalorii i co za tym idzie masą ciała. Z tego powodu warto zadbać o relaks w ciągu dnia oraz przede wszystkim o sen – 7 – 9 godzin snu jest potrzebne aby organizm miał czas na regenerację – pamiętaj, że nie jest to czas nieproduktywny/bezczynny – potraktuj te kilka godzin jako codzienny obowiązek, tak samo jak pójście do pracy, ugotowanie obiadu dla rodziny czy zaprowadzenie dzieci do szkoły.
- wdrożyć odpowiednio dobraną suplementację, która może okazać się pomocna w walce z insulinoopornością – różnego rodzaju suplementy, zioła lub przyprawy również mogą okazać się pomocne… Więcej na ten temat znajdziesz w jednym z kolejnych artykułów.
Trzeba pamiętać, że insulinooporność nie jest dla nas wyrokiem i niewątpliwie da się z niej wyjść. Wystarczą tylko chęci i zadbanie o absolutne podstawy podstaw, tak jak wyżej – DIETA, AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, REDUKCJA STRESU oraz POZBYCIE SIĘ NADMIERNYCH KILOGRAMÓW – to absolutny klucz do sukcesu. Z tego powodu nie załamuj się jeśli usłyszysz, że masz insulinooporność. Przez jakiś czas może być Ci trudniej, kilogramy mogą spadać wolniej, jednak pamiętaj, że samozaparcie i wdrożenie tych kilku prostych elementów z pewnością przybliży Cię do celu jakim jest zdrowy i sprawny organizm…